قبل از پرداختن به گچبری گلویی بهتر است مقداری با گچبری آشنا شویم. بعد از اسلام جریانهای معماری در ایران با تغییرات عمده‌ای رو‌به‌رو شد و استفاده از گچ نیز با روندی رو به رشد مواجه شد به حدی که ایرانیان استفاده از آن را تا حدی پیش بردند که تغییرات اساسی و زیباشناسانه مشهودی را تجربه کرد. در همین راستا آرتور پوپ، رشد هنر گچبری را مدیون فن، مهارت و تخصص ایرانیان می‌داند.
امروزه توجه ویژه و استفاده عمده از گچبری به فضاهای داخلی معطوف شده و شیوه‌ای پر طرفدار در زمینه دکوراسیون و طراحی داخلی است. البته گاه برای جلوه بیشتر و تنوع در فضا، انواع گچبری را با نورپردازی همراه می‌کنند که جلوه‌ای خاص به فضا می‌دهد.
گچبری گلویی نیز از جمله روشهای خاص گچبری است که استفاده از آن فن و مهارت بالایی می‌طلبد و به کمک معماری داخلی آمده‌است.
نمونه‌های زیبای گچبری قدیم را در شهرهای زیادی میتوان دید ولی در این میان شهر یزد سردمدار این جریان است و گچبریهای زیبایی از هنرمندان قدیم در دل خود دارد که اغلب آن مربوط به دوران قاجار است. مورد جالب توجه درمورد تمام این گچبریها این است که ظرافت پنهان در آنها، ابعاد و شکل ظاهریشان این فرضیه را که در اجرای آنها از ابزار گچبری و کنده‌کاری و برش لایه گچ استفاده شده باشد را به طور کامل رد میکند و تنها فرضیه ممکن استفاده از نوعی قالب است. نوعی قالب که هنوز مهری بودن و یا پیش ساخته بودن آن بر ما روشن نیست!
گچبری قالبی شیوه‌ای است که طرفداران زیادی دارد، این شیوه به روشهایی مثل پیش ساخته، درجا و مهری اجرا میشود که اجرای گچبری با ضخامت کم و استفاده از مصالح به صورت صرفه‌جویی شده را به دنبال دارد.
گچبری و معماری امروز
در معماری نوین امروز، هنر گچبری نیز مانند سایر موارد رو به سبکتر شدن و مینیمال شدن برده‌است، به صورتی که این طراح است که می‌تواند با خلاقیت و هنر خود فرمهای قدیمی را به شکل مدرن و انتزاعی‌تر به دست کارفرما برساند و فضایی خلق کند که علاوه بر کلاسیک بودن در حالت صلح با معماری امروزی و سلیقه مینیمال شده افراد قرار بگیرد.
آشنایی با گچبری گلویی
از جمله طرحها و روشهای پرطرفدار گچبری، میتوان به گچبری گلویی اشاره کرد. این نوع از گچبری طرح، ابعاد و انواع مخصوص به خود را دارد که استفاده از آن در کنج کار مرسوم است و به عبارتی سقف و دیوار را در محل اتصال از هم جدا میکند.
ابزار گلویی که به آن ابزار حاشیه نیز می‌گویند، در نصب گچبری بسیار پر کاربرد است. استفاده از آن بیشتر در مواضعی مثل حاشیه دیوار، زوایا و کنجهاست.
در واقع گچبری گلویی باعث زیبایی و پوشاندن مواردی که می‌خواهیم در دید و اثر نهایی نباشد میشود، مثلا اتصالات سازه و دیوار را می‌پوشاند . از دیگر مزایای این نوع گچبری میتوان به جلوگیری از ترک خوردن کنجها و حواشی اشاره کرد.
برای مثال درمورد سقف پذیرایی که زیبایی آن در منازل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اغلب از گچبری گلویی استفاده میشود.
از طرفی این نوع از گچبری در ساختمانها برای تغییر دکوراسیون طرفداران زیادی دارد و به راحتی میتوان آن را در بازسازی منازل استفاده کرد.
استفاده از نقوش متناسب با فضا و سلیقه کارفرما از دیگر مزایای این نوع از گچبری است.
انواع گچبری گلویی را میتوان در دو دسته “پیش ساخته و “دستی” قرار داد.
گچبری گلویی پیش ساخته
می‌دانیم که در حرفه و هنر معماری، موارد پیش ساخته روز به روز اهمیت بیشتری کسب می‌کنند و با روشن شدن فواید کلی آنها، جای خود را در هر یک از موارد معماری و ساختمانسازی باز کرده‌اند و روز به روز نیز موارد جدیدی از آنها کشف شده و پا به عرصه ظهور می‌گذارند.
گچبری پیش ساخته گلویی از جمله همین موارد مربوط به پیشرفت مصالح پیش ساخته است. نصب سریع و آسان در کنار هزینه مناسب گچبری گلویی پیش ساخته، آن را جایگزینی برای گچبری دستی گلویی کرده است.
در کارگاه، با استفاده از قالب مخصوص و متنوع، ابزارهای گلویی در طرح و ابعاد مختلفی قالبریزی می‌شوند. گچ، نخ کناف و سیم مفتول در این قالبها کار گذاشته می‌شوند و پس از اینکه قالب مورد نظر شکل و طرح قوام یافته خود را به دست آورد آن را از قالب بیرون می‌آورند. معمولا این گچبری دو تا سه روز خشک شده و آماده نصب میشود.
نصب گچبری گلویی پیش ساخته نیز اصول مربوط به خود را دارد و استحکام آن به صورت تضمینی است. نصب آن با استفاده از پمپ باد، میخ و میخکوب و چسب چوب است.
گچبری گلویی دستی
در این روش گچکار با استفاده از گچ و ابزار کشویی گلویی، در ابعاد و طرح مورد نظر ابزار گچبری گلویی مورد نظر را پیاده میکند. همانطور که از نام آن پیداست یک روش دستی است که به راحتی یک روش پیش ساخته نیست.
